Amnesty International
|
OnNieuws heeft een nieuwsartikel over dit onderwerp: Tonijn doet beroep op Amnesty |
“Internationaal? Kweenie, de mijne is lokaal.”
Amnesty International is de internationale overkoepelende cipiersvakbond, en werd opgericht op 15 juni 1908. Deze internationale vakbond was zijn tijd vér vooruit, omdat de vereniging iets overkoepelde dat nog niet bestond: nationale cipiersvakbonden. Deze werden later één voor één gesticht, gesteund door het centrale bestuur.
Naam[bewerken]
De vakbond ging van start onder de weinig welluidende naam "Jailers', Inkeepers', Gaolers' & Screws' Association & Welfare. Onder druk van de Britse Horeca, die in deze naam een belediging voor de Engelse herbergiers zag, werd de naam een jaar later veranderd in het huidige "Association of Masterfully Normative Enormously Stylish Tenderly Yearning Internationally Notorious Tediously Emancipated Randomly Naturalised Atrociously Tattooed Incognitoly Operating Nevertheless Amiable Lawabidingbutstillsometimeshumanjailers". In Vlaanderen en Nederland staan de letters voor "Allegaartje van Meesterlijk Normatieve Enorm Stijlvolle Teder Yoghurtdrinkende Internationaal Notabele Taalkundig Egale Redelijk Natuurgetrouwe Achterafgezien Teweinigbetaalde Incognito Opererende Nooitgezien Aangename Loltrappendemaartochsomsserieuzecipiers".
Doel[bewerken]
Elk zichzelf respecterend land houdt zijn verdachte en schadelijke figuren van de straat, en daar is niets op tegen. Echter, deze medaille heeft een donkere keerzijde: het zijn de cipiers die betalen voor een schoon straatbeeld en een bijhorend gevoel van veiligheid. De gevangenissen zitten zó vol, dat deze mensen in deplorabele omstandigheden moeten werken. Daarom voeren zij regelmatig acties om hun werkomgeving te zuiveren van gedetineerden die daar eigenlijk niet op hun plaats zijn. Oorspronkelijk gebeurde dit één keer per jaar, tijdens de week vóór 25 december, maar met de toegenomen arrestatie-activiteit van politiemachten wereldwijd, hebben zij er een aantal opruimingsperiodes aan toegevoegd. Deze verschillen van land tot land: in België volgen de bij Amnesty aangesloten cipiers de zogenaamde soldenperiodes (3 januari tot 31 januari en 1 juli tot 31 juli), en duiken de vertrouwde "Alles moet weg" spandoeken op. Het thema van de acties ligt telkens voor één decennium vast, en aan het eind van zulk decennium wordt tijdens de Algemene Vergadering op 15 juni beslist wat het thema van het volgende decennium zal zijn.
Hoofdkwartier[bewerken]
Het hoofdkwartier van Amnesty International bevindt zich op Schiermonnikoog, een interessante locatie vooral omwille van zijn centrale ligging[1] en aangepaste accomodatie. In mediteercellen kunnen de cipiers de agendapunten overdenken, en hun argumentatie pro en contra uitwerken.
Tijdens beide Wereldoorlogen werd Schiermonnikoog gespaard, waarschijnlijk om zijn relatieve onooglijkheid, en de moeilijkheden die tanks en ander rollend materieel plegen te ondervinden in drijfzand. Het hele Amnesty-gebeuren werd tijdens de oorlogen van ondergeschikt belang geacht (ten onrechte, zoals verder zal blijken, en ze werden met rust gelaten.
Tijdlijn[bewerken]
Honderd jaren Amnesty International leveren een mooie tijdlijn op, netjes verdeeld in tien vakjes. Wel, elf eigenlijk, want Oncyclopedia kijkt ook naar de toekomst, en in 2008 begint de tweede eeuw van Amnesty. Deze tijdlijn zal trouwens ook aan het licht brengen dat de leden van deze vakbond zich van hun historisch belang bewust waren: om de tien jaar werden de statuten aangepast, en werden de acties een iets andere richting uitgestuurd ingestuurd heengestuurd.
1908-1918: Oprichting en werving[bewerken]
Gedurende het eerste decennium was er weinig zichtbare activiteit, omdat na de eerste Algemene Vergadering op 15 juni 1908 de eerste voorzitter, de heer P.A.L. Kartner, de leden van het bestuur had uitgestuurd om overal in de beschaafde wereld[2] cipiers zover te krijgen dat ze een nationale afdeling van Amnesty oprichtten. In Europa werd dan nog roet in het eten gestrooid door de Eerste Wereldoorlog, gedurende dewelke het begrip "gevangene" een ander tintje kreeg. Tegen het einde van het eerste decennium was het einde van de oorlog zo goed als zeker, en werden plannen gemaakt voor het nieuwe decennium. Een tweede Algemene Vergadering werd bijeengeroepen op 15 juni 1918, waar voor het eerst genoeg nationaliteiten vertegenwoordigd waren om de vakbond echt internationaal te kunnen noemen.
1918-1928: Roaring Twenties[bewerken]
Eén der meest frappante punten van de tienjaarlijkse Algemene Vergadering van Amnesty was het voorstel om de komende tien jaar de vakbond in de actualiteit te brengen én te houden door te lobbyen voor de vrijlating van filmsterren. Dit originele voorstel werd met eenparigheid van stemmen goedgekeurd, en men toog aan het werk.
De talloze betogingen en petities voor het vrijlaten van deze beroemdheden, evenals de wilde feestjes ter gelegenheid van een beoogde vrijlating, lagen aan de basis van de uitdrukking "Roaring Twenties", in de Lage Landen ook wel eens "De Dolle Jaren Twintig" genoemd. De andere gevangenisgasten waren minder blij met deze acties, omdat zij hun favoriete entertainers kwijt waren, die zij anders gedurende jaren voor zich alleen zouden gehad hebben.
In 1928 werd het tijd om deze acties te staken: er zat geen enkele filmster meer in de bak, de meeste podiumkunstenaars waren ook al op vrije voeten, en er was weer plaats in de gevangenissen wereldwijd. 1928 was een kalm jaar: matig beklante huizen van bewaring, weinig arrestaties... stilte voor de storm, of een gevolg van het succes van de klankfilm? Een aanpassing van de actiepolitiek drong zich op.
1928-1938: Depressie[bewerken]
Toen tijdens de Algemene Vergadering van 15 juni 1928 beslist werd om zich gedurende een decennium toe te leggen op het vrijlaten van jonge gedetineerden, vermoedden de leden nog niet hoe jong hun gegadigden soms zouden zijn. Dit werd frappanter naarmate de economische crisis zich vanaf 1929 liet voelen in alle rangen van de maatschappij, en criminelen jonger en jonger aan hun carrière begonnen. De cipiers vonden dat zij niet voor kinderoppas opgeleid waren, en manifesteerden er duchtig op los. Beroemd onder hun vrijgelatenen zijn twee Amerikaanse jeugbendes gebleven, omdat beide later de sterren waren van autobiografische films: de bendes "Little Rascals" en "Our Gang".
De bendeleden van Al Capone, die sinds 1934 vastzat in Alcatraz, probeerden hun baas voor een kind te laten doorgaan, door hem korte broeken en idiote petjes op te sturen, met de aanmaning zich hiermee te verkleden. Hij weigerde dit voorstel, en zat zijn straf uit. Toen hij vrijgelaten werd was hij inmiddels vanzelf kinds geworden, maar dat was in een ander decennium, en Amnesty had de blik al elders gevestigd.
1938-1948: Europa in oorlog[bewerken]
De algemene vergadering van 15 juni 1938 was een sombere bedoening: weinig afgevaardigden hadden het hoofdkwartier bereikt, en dat lag niet zozeer aan het drijfzand, maar aan massale mobilisatie in verscheidene Europese landen. Onder de aanwezigen werd overeengekomen de acties zeer discreet te houden, desnoods in samenwerking met ondergrondse verzetbewegingen tegen fascistische regeringen, en zich toe te leggen op het vrijlaten van krijgsgevangenen. In 1943 werd een uitzonderlijke halfweg vergadering belegd, waar men besloot om de concentratiekampen óók te viseren. De afgevaardigde kampbewakers waren stuk voor stuk brave borsten, die hun leven op het spel zetten met dergelijk engagement, en vonden dat het vak van cipier in de concentratiekampen sterk naar beneden gehaald werd. De grote afwezigen op deze speciale vergadering waren de Russische Goelagbewakers, die duidelijk niet leden onder het trieste imago van hun beroep.
Tot het eind van het decennium probeerde men de Russische bewakers te overhalen, maar die beleefden duidelijk te veel genoegen aan deze versie van hun beroep, en er werd naar een ander thema uitgekeken.
1948-1958: Amnesty en het Belgische stripverhaal[bewerken]
De Israelische onafhankelijkheidsverklaring van mei 1948 drukte een duidelijke stempel op de Algemene Vergadering van 15 juni 1948, want er was niet één Arabische afgevaardigde komen opdagen, terwijl er voor het eerst een Joodse cipier aanwezig was. De sfeer was nogal ongemakkelijk, ondanks de inspanningen van Amnesty tijdens de oorlog. De eerste voorzitter had intussen zijn ontslag gegeven, om eindelijk zijn kinderdroom waar te maken: gezellige liedjes zingen voor een zaal vol gezellige oudjes. Dat doet de man nu nóg, ondanks zijn respectabele leeftijd. De nieuwe voorzitter, de heer Eduard Van De Walle, kwam op de proppen met het het verschijnsel van de "politieke gevangene", maar iedereen stond daar huiverig tegenover. De oplossing kwam uit onverwachte hoek: na een decennium van discretie en ondergrondse activiteit, zouden de werkomstandigheden van cipiers in het zonnetje gezet worden via het stripverhaal.
Een der eerste auteurs die aangesproken werd om in zijn verhalen het gevangeniswezen te verwerken, was de Belg Maurice de Bevere, die het de cipiers wereldwijd wat makkelijker maakte door zich "Morris" te noemen. Morris kreeg dra navolging van andere auteurs.
1958-1968: 50 jaar Amnesty International[bewerken]
Ter gelegenheid van 50 jaar Amnesty werd tijdens de Algemene Vergadering van 15 juni 1958 besloten de vrijlatingsacties te richten op geïnterneerde zangers, op voorwaarde dat die dan de rest van het decennium jaarlijks een benefietconcert zouden geven ten voordele van de cipiersvakbond. Het hoeft geen betoog dat deze succesvolle actie zowel de vakbond als de carrière van de zangers ten goede kwam.
Mei '68 daarentegen maakte het bestuur duidelijk dat er weer iets moest veranderen aan Amnesty International, en dat kwam tot uiting tijdens de Algemene Vergadering van 15 juni 1968.
1968-1978: Bomen en vogeltjes[bewerken]
Tijdens de Algemene Vergadering van 15 juni 1968 werd besloten het actieveld te verbreden, en ook aandacht te vragen voor gevangenisstructuren die zuiver wettelijk gesproken niet tot het internationaal erkend gevangeniswezen behoorden, zoals vogelkooitjes en boomcellen. Onderstaande afbeelding vormde in 1969 de kern van een affiche waarmee gepleit werd voor het vrijlaten van in metalen cellen opgesloten bomen, en tegelijkertijd de kanaries op een meer humane manier uit het gevaarlijke wild te houden, door met de dankbaar afgestane takken en twijgen van de vrijgelaten bomen een revolutionair model van vogellogement te bouwen.
De actie kende een groot succes, en hield bijzonder veel potentiële gevangenisklanten zoet, wat dan weer een gunstig effect had op de werkomstandigheden van de cipiers wereldwijd. Maar ook Mei '68 raakte uitgewerkt, de hippies werden radeloze ouders van kinderen waaraan zij geen bal te vertellen hadden, en de gevangenissen raakten weer vol, deze keer met bijzonder jeugdige delinquenten enerzijds (zoals in 1928-1938 al gebeurd was), en door ontgoocheling ontspoorde hippies anderzijds.
Er werd vol spanning uitgekeken naar de Algemene Vergadering van 15 juni 1978.
1978-1988: Oud maar niet versleten[bewerken]
Verscheidene misstanden in tehuizen voor ouderlingen brachten de vergaderden van 15 juni 1978 ertoe om ouden van dagen eveneens als misplaatste en dus voor cipiers belastende gevangenen te zien. De oud- en erevoorzitter P.A.L. Kartner werd gecontacteerd wegens zijn ervaring met deze doelgroep, en zo konden de voor vrijlating in aanmerking komende ouderlingen geïdentificeerd worden.
Deze actie zorgde voor een ware verademing in de steeds voller wordende bejaardentehuizen, en bracht Amnesty goed in de kijker. Toen rond 1987 het protest vanwege ongeduldige erfgenamen te groot werd, drong een nieuw thema zich op.
1988-1998: Lof der zotheid[bewerken]
Tijdens de tienjaarlijkse rondvraag omtrent de agendapunten voor de Algemene Vergadering bleek dat de meerderheid van de aangesloten bewaarders de bejaardenactie als een positieve ervaring... ervaren had. Zodoende wordt op 15 juni 1988 beslist om in dezelfde sfeer te blijven, en een opruiming te houden in psychiatrische instellingen. De betrokken bewakers werd gevraagd een lijst op te stellen van personen die eigenlijk niet voldoende gestoord genoeg waren om opgesloten te worden, maar wél genoeg om de wereldbevolking te amuseren, zodat er dan kon geijverd worden voor hun vrijlating. Deze actie voorzag onze planeet in recordtijd van een hele hoop nieuw talent, en ook de pers was dankbaar voor zoveel bladvullende personaliteiten.
Dit was de laatste ambtstermijn van voorzitter Van De Walle: in juni 1998 zei hij zijn functie vaarwel en ging een tijdje bezinnen in een gesticht. Hij zit er nóg, wat alvast een positief beeld geeft van de verzorging aldaar. Hij werd opgevolgd door de heer Mark Beurskens, die op de andere kandidaten zijn geboortedatum vóór had: 15 juni!
1998-2008: In m'n kereven ben ik soepermen[bewerken]
De campagne van 1998-2008 was wellicht de meest controversiële, omdat het nooit echt duidelijk geweest is of de in vrijheid gestelde gelukkigen daar allemaal wel gelukkig mee waren. Het liep al fout tijdens Algemene Vergadering van 15 juni 1998, toen het voorgestelde project, gevangenen bevrijden uit de overvolle en bijzonder ongure campings in onherbergzame streken als Limburg en de Ardennen, niet gesteund werd door de bewakers van deze plaatsen. Dezen beweerden zelfs dat de gevangenen het daar best naar hun zin hadden, ondanks de mensonwaardige leefomstandigheden. De andere cipiers stemden echter vóór, en de actie kon beginnen.
Toen bleek dat, tegen alle menselijke logica in, slechts een minderheid van de bevrijde personen ook daadwerkelijk bevrijd wou worden, werd de actie vroegtijdig beëindigd, en hield Amnesty International zich enige jaren gedeisd.
2008-2018: 100 jaar Amnesty International[bewerken]
Slechts één agendapunt voor 15 juni 2008 is eigenlijk het vermelden waard: Amnesty International zal vanaf 2008 actie voeren ten behoeve van de in Denemarken in concentratiekampen vastgehouden Zweedse kabouters, die de slavenarbeid voor Ikea en/of de schrijnende accomodatie van de Zweedse gevangenissen dachten te ontvluchten, en van de regen in de drop terechtkwamen. De bij Amnesty aangesloten Deense bewakers zijn die massa kabouters beu, en zien met lede ogen toe hoe het kleine volkje weer slavenarbeid verricht, die de oplettende bewakers geen cent opbrengt, maar alleen het Deense Ministerie van Obscure Zaken ten goede komt. De Zweedse cipiers die de vergadering haalden, wilden eigenlijk óók graag van hun kabouteroverbevolking af, en sloten een geheime overeenkomst met de Deense kampbewakers: de vrijgekomen kabouters zouden verspreid worden over de Wadddeneilanden, Schiermonnikoog uitgezonderd.
Notenbalk[bewerken]
- ↑ Alle aangesloten cipiers ondervinden dezelfde moeilijkheden om op 15 juni tijdig de vergaderzaal te bereiken. Vooral tijdens de laatste twee kilometer drijfzand wordt bepaald met hoevelen er dat decennium precies zal vergaderd worden.
- ↑ Het hebben van een gevangenis is één der voornaamste kenmerken van een beschaving: zolang een gemeenschap niet over deze accommodatie beschikt wordt zij niet beschaafd, maar "primitief" genoemd.
 |
Vastgenagelde versie: 11 augustus 2008 |
Dit artikel is een verschrikking! Daarom is het vastgenageld aan de schandpaal zodat iedereen er rotte groenten tegenaan kan gooien.
| |