Franz Schubert
“Schubert? Ja, lekker!”
Franz Marcel Schubert (Wenen (Oostenrijk), 31 januari 1797 - ib., 19 november 1828) was een Oostenrijks bordeelhouder, componist en uitvinder van het moderne sorbet.
Jeugd[bewerken]
Schubert groeide op in het bordeel van zijn ouders, al was enkel zijn vader officieel erkend als ouder. Dat was al generaties lang de traditie bij de Schuberts, bordeelhouders van vader op bastaardzoon. Het bedrijf werd steeds doorgegeven aan de oudste bij één der prostituees verwekte zoon, die op zijn erewoord moest beloven ook minstens één zoon te verwekken bij één der tewerkgestelden, maar niet met de moeder te trouwen. Die traditie ging helemaal terug op Marcus Aurelius Subertus, die een bordeel was begonnen in het oude Rome, na door zeven opeenvolgende wettige echtgenotes bedrogen te zijn geweest[1] . Hij had gezworen nooit nog in de echt verbonden te willen worden, en zijn oudste zoon, die hij na de laatste echtscheiding bij de eerste door hem tewerkgestelde prostituee had verwekt, moest dan de firma overnemen en ook nooit trouwen, enzovoort. Desiderius Cubertus was de man die, met de hete adem van de groeiende pauselijke macht in de nek, naar het nog vrije Oostenrijk verhuisde en zijn naam omvormde naar Schubert.
Volwassenheid: drie periodes, drie carrières[bewerken]
Schuberts (korte) volwassen leven wordt traditioneel opgedeeld in drie periodes, die evenveel carrières aanduiden: die van componist, die van sorbettist en die van seksist. Dit laatste woord had in het sjieke XIXde-eeuwse Wenen een nevenfunctie als eufemisme voor "bordeelhouder".
1815: componist[bewerken]
Op 1 februari 1815, één dag na zijn achttiende verjaardag, besloot Schubert dat hij componist wou worden, in plaats van het familiebedrijf verder te zetten. Hij schreef in de daaropvolgende 12 maanden vier opera's, twee symfonieën, 144 liederen, twee Missen, een strijkkwartet en twee pianosonates. De verkoop ervan viel dermate tegen dat hij op 31 januari 1816 besloot het componeren te beperken tot een hobby[2], en een andere richting uitging.
1816: sorbettist[bewerken]
Een afstammeling van een na het Turkse beleg van 1683 in Wenen achtergebleven soldaat, die geen nakomelingen had en zijn vakkennis wou doorgeven, had hem het fabricagegeheim van een traditionele Arabische verfrissing doorgespeeld. De aroma's in de originele recepten waren echter allemaal gebaseerd op bloemen, iets wat volgens Schubert verklaarde waarom die verfrissing nooit in Wenen was aangeslagen. Zijn initiatief om fruitaroma's te gebruiken bleek geniaal: de Weners waren er dol op. Zó dol, dat de tot dan naamloze verfrissing de naam "Schubert" kreeg, na diens dood afgevlakt tot "sorbet"[3]. Het sorbet is sindsdien, naast koffie, chocoladetaart en de wals een Weense klassieker. Ondanks dit succes nam hij toch, na herhaaldelijk aandringen, het voorstel van zijn vader aan om in de zaak te komen. Hij deed dit halftijds, en hield zich verder vooral met zijn eerste sorbetsalon bezig.
1817: seksist[bewerken]
Vanaf 1817 liep Schubert dus stage in het bordeel van zijn vader, die in 1825 het aardse tranendal verliet, en de zaak overliet aan zijn enige zoon. Nu hij de baas was, kon hij eindelijk een sorbetsalon integreren in de zaak. Deze salon was enkel toegankelijk vanuit een parallelstraat in een veel nettere buurt, en de klanten wisten niet eens dat ze eigenlijk in een afdeling van een bordeel zaten.
La Truite: het einde van een dynastie[bewerken]
Mademoiselle Ernestine Lapucelle, bijgenaamd "La Truite", was een uit Parijs overgewaaide werkneemster in het Schubertbordeel, en tevens de dame die verondersteld werd op voor op z'n minst één mannelijke Schubertnakomeling te zorgen. In de plaats daarvan zadelde ze Franz op met syfilis, zodat hij niet alleen onvruchtbaar werd, maar tevens op eenendertigjarige leeftijd overleed. En dat terwijl één zijner composities, het lied "La truite" (de forel) door haar geïnspireerd en aan haar opgedragen was[4]. Het was ook het enige lied waarvoor Schubert zelf de tekst schreef, en nog wel in zijn beste Frans, om haar te plezieren. Maar in 1828 werden bordeel en sorbetsalon door de zus van Schubert, die uit de branche wou stappen, verkocht aan de Franse horecaketen Tricatel, wier eerste filiaal buiten Frankrijk dit meteen was. Het was ook en vooral onder invloed van deze verfransing dat de naam "sorbet" in de plaats kwam van die van Schubert.
 |
Universeel als componist aanziene creatievelingen |
|
Andriessen · Bach · Beethoven · Brahms · Chopin · Grieg · Händel · Liszt · Mahler · Mozart · Schubert · Schumann · Stravinsky · Tsjaikovski · Verdi · Wagner |
 |
Vastgenagelde versie: 18 maart 2019 |
Dit artikel is een verschrikking! Daarom is het vastgenageld aan de schandpaal zodat iedereen er rotte groenten tegenaan kan gooien.
| |
Notenbalk[bewerken]
- ↑ "Één op elke heuvel, nu rest mij nog de Venusheuvel." zo schreef Marcus in zijn memoires, die in 2010 door Professor W. Druyff ontdekt, en het jaar erop uitgegeven werden, onder de titel "Van Subertus tot Schubert, twee millennia van zingenot", bij uitgeverij Den Dampenden Darm te Zevergem.
- ↑ Wat verklaart waarom er veel latere werken het etiket "unvollendet" dragen, hetgeen "onafgewerkt" betekent.
- ↑ De Engelse term "sherbet" draagt nog iets van de originele Weense benaming in zich, vooral wanneer beiden vlak na elkaar door een Engelstalige worden uitgesproken.
- ↑ Het Vlaamse woord "trut" zou afgeleid zijn van de bijnaam van Ernestine, wier slechte reputatie in Wenen het woord "truite" lanceerde als synoniem voor "dwaze vrouw". Hoe het woord van Oostenrijk naar Vlaanderen is gekomen in een periode dat deze contreien al tientallen jaren niet meer tot het Oostenrijk keizerrijk behoorden, is zelfs voor een eminentie als Professor W. Druyff een raadsel. Voorlopig wordt het wordt deze woordherkomst voorzichtig gerangschikt onder de volksetymologie.