Glas

Kleurloos glas is even doorzichtig als discreet, zoals deze afbeelding treffend illustreert.

“Wie te diep kijkt in zijn glas,
is kortstondig in zijn sas.”
~ Oud Egyptisch spreekwoord.

Glas is een harde doch doorzichtige, breekbare doch veelzijdige substantie die men zowel in raamopeningen als rond vloeistoffen aantreft. Deze materie wordt door mensenhanden gemaakt door zorgvuldig de juiste bestanddelen handmatig te sorteren, samen te voegen en te verhitten.

Dit artikel gaat over een uitvinding. Namelijk: Glas. Glas is uitgevonden door Mikhail Glasnost bij wijze van wraak op het kleine broertje.

Vervaardiging

Glas wordt verkregen door het allerfijnste en allerwitste zand korrel per korrel uit andere ertsen, kwartsen en dies meer te sorteren, een heel werk. Monnikenwerk, wat erop wijst dat er al veel langer monniken op deze planeet actief zijn dan men zo oppervlakkig zou zeggen. De geselecteerde zandkorrels worden dan bij elkaar gelegd, en geroosterd tot ze samensmelten, en die wonderlijke

• harde;
• doorzichtige;
• breekbare;
• veelzijdige

vormen, die wij dagelijks om on heen zien. En vooral erdoorheen zien.

Geschiedenis

Ook als architecturale decoratie is glas een erg gewild materiaal, zoals de aankleding van deze anders zo saaie betonnen muur toont.

Glas is genoemd naar de Siberische glazenier Mikhail Glasnost, die omstreeks 2466 vóór C. als eerste zorgvuldig manueel geselecteerde witte zandkorrels verhitte tot ze die harde, doorzichtige, breekbare doch veelzijdige substantie vormden, die zodanig in de smaak viel bij zijn stamgenoten, dat ze het spul naar hem noemden.

Pre-Glasnostperiode

Vóór dat cruciale jaar werd glas uitsluitend toevallig gevormd, wanneer een bliksem insloeg op een plek waar het juiste materiaal in de juiste zuiverheid aanwezig was, en dat materiaal kortstondig maar zeer hevig verhitte. Wanneer een mens zo'n stukje glas vond, werd het meteen opgenomen in de kunstverzameling van de stam. Dit is een tekenend voorbeeld van verzamelkunst, waarbij niet het maken, doch het vinden en vooral appreciëren en bewaren van een artefact bepalend is. Wanneer zich op een dergelijke inslagplaats ook nog kleurstoffen bevonden, werd het resultaat pas écht interessant.

Glasnostperiode

Het grote nadeel van het pre-Glasnostglas, was de totale onbruikbaarheid ervan, terwijl er toch potentieel in vermoed werd. Mikhail Glasnost was de eerste die het intussen uitgevonden vuur aanwendde om zorgvuldig geselecteerde witte zandkorrels voldoende te verhitten om tot een vergelijkbaar, maar tevens controleerbaar resultaat te komen, nadat hij een even zorgvuldige studie had gemaakt van het in de omgeving van "kunstige" blikseminslagen aanwezige materiaal, en uitkwam bij fijn wit zand.

Post-Glasnostperiode

Kort na Mikhails overlijden omstreeks 2450 vóór C., werd voor hem een glazen standbeeld opgericht, dat echter ter gelegenheid van de eerstvolgende stammentwist aan diggelen ging. Het heden ten dage in Novosibirsk te bewonderen glazen standbeeld is een recente kopie, gebaseerd op de in 1956 gevonden scherven van het origineel, en tevens de enige dergelijke toepassing van glas in de hele wereld. Het originele standbeeld illustreert treffend welke hoge vlucht glasproductie al heel vroeg nam: steeds meer en steeds wildere projecten werden in glas uitgevoerd, zoals het Glazen Plafond en de Glazen Boterham. Glas wordt ook geblazen: beroemd is het Bremer Glasorchester, dat uitsluitend uit glasblazers bestaat, en momenteel onder leiding staat van dirigent Friedrich Glasnost. De man heet eigenlijk "Strauss", maar wil via zijn artiestennaam hulde brengen aan Mikhail Glasnost.

Glas vóór, tijdens en na.

Tellen of niet tellen, dát is de som!

Hoewel glas doorgaans beschouwd wordt als een materie, en dus door taalkundigen bij de ontelbare woord wordt gerekend, is er één toepassing die zó populair is, dat ze de naam van de materie heeft overgenomen, aldus verwarring en tweedracht zaaiend. Het object in kwestie heeft zijn populariteit vooral te danken aan het vermogen om, net als de fles, verkwikkende drank te kunnen bevatten, maar meer gericht te zijn op onmiddellijke consumptie dan op bewaring. Uitdrukkingen zoals "Het glas heffen" en "Te diep in het glas kijken" geven aan dat vooral in combinatie met alcoholhoudende dranken dit object immens populair is, en er praktisch altijd mee geassocieerd wordt. caféfilosofen durven, na een beslissende hoeveelheid glazen, wel eens een debat starten met als thema "Wat was er het eerst, het glas of de fles?".

Andere toepassingen

Glas is ook buiten de alcoholconnectie een populair materiaal: het

• is het enige materiaal waaruit de glazen bollen kunnen worden gemaakt waarin correct in het zwart uitgedoste mysterieuze figuren de toekomst lezen, een vak apart;
• werd jarenlang gebruikt om door muren heen te kijken, een verouderde techniek die intussen grotendeels vervangen is door gesloten cameracircuits. Deze techniek kwam betrekkelijk laat in zwang: wanneer in 1122 de abt van Saint-Denis (Parijs) beslist dat de Romaanse stijl "zijn tijd gehad heeft", en besluit om "eens iets Gotisch te doen", is zijn beslissing om grote, met glas afgesloten ramen te gebruiken zó opzienbarend, dat het gewone volk, dat tot dan de ramen óf open liet, óf afdekte met geolied perkament, ze "glasramen" noemt. De vraag naar vensterglas explodeert, en sinds zowat elk gebouw intussen ramen met glas erin heeft, wordt de term nog uitsluitend voor kleurige kerkramen gebruikt. Want die dekselse abt hield er kleurige decoratie-ideeën op na;
• is erg populair voor het maken van plafonds in bedrijfsgebouwen, zodat de mannelijke werknemers onder de rokken van de vrouwelijke werknemers kunnen gluren en tegelijkertijd de indruk geven dat ze zich concentreren (mits een hand onder de kin te houden, en de bijhorende arm met de andere hand te ondersteunen);
• vormt het ideale materiaal om kunstogen van te maken, omdat je door glas kan kijken;
• leent zich goed voor het maken van hoge-kwaliteitsflessen, al krijgt het op dat terrein enige concurrentie van plastic;
• bezit de perfecte akoestische eigenschappen voor de beveiliging van kostbare spullen: het gerinkel van een stukgeslagen glazen vitrine maakt de hele buurt wakker;
• is, mits door ontdekkingsreizigers in kleine en kleurige hoeveelheden aangeboden, gegeerd bij pas ontdekte en dus onbeschaafde volkeren;
• wordt in de TV- en filmindustrie gebruikt om fopdeuren mee te maken: argeloze slachtoffers denken dat een doorgang open is, en knallen tegen een gesloten glazen deur aan, altijd lachen geblazen!