Nicolaas Tulp
![]() |
Dr. Nicolaas Tulp (Amsterdam, 9 oktober 1593 - aldaar, 12 september 1674), geboren als Claes Pieterszoon, is een pionier in de geneeskunde. Ook is hij uitvinder van de ontledingskunst (waarvan o.a. die van zinnen).
Leven[bewerken]
Jeugd[bewerken]
De jonge Claes werd geboren in het (toen nog) rijke Amsterdam. Zijn ouders (vader een voormalig watergeus, moeder werkte op de wallen) waren altijd bang geweest dat Claes ziek werd. Ze zeiden heel vaak het volgende:
“ |
Claes, veegh jouwe voeten! Claes, wascht jyself! Claes, springht niet, maer dan oek NIET, in den graght! |
„ |
En er was meer, maar dat is te veel in één citaat.
Later zou Claes ook smetvrees krijgen. Maar toen hij hoorde dat er dokters waren die zieken konden genezen ging hij studeren in Leiden.
Dokter en uitvinding[bewerken]
Claes promoveerde spoedig tot dokter. Hij keerde terug naar zijn geboortestad om daar het vak ook daadwerkelijk uit te voeren.
Veel van zijn patiënten overleden. Tulp wist niet hoe en ging daarom de lijken opensnijden. Hij ontdekte dat alle mensen dezelfde organen hadden. Hij schreef het op en ging het verwerken tot een echt ambacht.
Ook deed hij meer ontleden dan alleen mensen, ook dieren, en zelfs zinnen. Alles wat Claes in zijn praktijken leerde gaf hij door aan zijn leerlingen. Het ambacht was geboren.
Burgemeester en naamsverandering[bewerken]
Claes schopte het ver, en won zelfs de gemeentelijke verkiezingen in Amsterdam. Hij werd een tijdje burgemeester van de rijke wereldstad.
Claes wilde een andere naam, iets minder gewoon (er waren meer mensen in Amsterdam die Claes Pietersz. heetten). Hij koos een bekaktere versie van Claes, namelijk Nicolaas, en als achternaam zijn favoriete plantensoort: Tulp. Het was even wennen, maar later was bijna iedereen zijn oorspronkelijke naam vergeten.
Dood[bewerken]
Op een dag kreeg Nicolaas de ziekte van Alzheimer, maar had dat door. Om op kennis te blijven ging hij door met ontledingen. Maar hij was wel vergeten dat je jezelf niet kan ontleden. Men zou creperen tot een zekere dood. Maar toen was het echter al te laat, Nicolaas Tulp stierf op 12 september 1674.