Snelwandelen

“Ik wandel niet graag snel: ik loop liever traag.”
~ Urbanus van Anus over snelwandelen.

Snelwandelen is, na kleiduifschieten, wellicht de meest bizarre sporttak die ooit tot de Olympische Spelen werd toegelaten. Maak kennis met met de wondere wereld van sportief heupgedraai, doelloze haast en inefficiënte voortbeweging.

Ontstaan

Zeldzame foto van een passage van Zacharias Bohlwinkel, helaas links nét buiten beeld.

Het snelwandelen werd, geheel onvrijwillig, in het leven geroepen door de Israëlitische schoenlapper Zacharias Bohlwinkel, bijgenaamd De Wandelende Jood. Hij vergaarde bekendheid, niet alleen door zijn snelheid, maar vooral door zijn stijl en zijn uithoudingsvermogen. Wie kent niet het beeld van deze immer jonge man met zijn bed op zijn rug?

Een misverstand met grote gevolgen

In tegenstelling tot latere snelwandelaars koesterde Zacharias niet van jongsafaan de ambitie om snelwandelaar te worden, maar werd hij dat ten gevolge van een misverstand. Zo'n tweeduizend jaar geleden lag hij van een welverdiende siësta te genieten, toen daar plots die vreemde man naast hem stond en hem met onweerstaanbaar dwingende stem beval: "Neem uw bed op en wandel!". Hij gehoorzaamde, en begon het dorp rond te wandelen. Maar na een tijdje begon hij zich af te vragen hoe lang hij dit moest volhouden, want dat had de vreemdeling er niet bij gezegd. Bij zijn terugkeer bleek de vreemdeling met zijn volgelingen al vertrokken te zijn, en hij repte zich achter hen aan. Hij wandelde zo snel hij kon (lopen met een bed op je rug is echt uitgesloten, probeer het maar), maar vond geen spoor van de man, en bleef gehaast doorwandelen tot op de dag van heden.

Navolging

Weinig mensen hebben deze gehaaste, doch immer vriendelijke man nog niet ontmoet, maar stilstaan voor een praatje is er niet bij. Het is duidelijk dat deze lichamelijke oefening een bijzonder positief effect uitoefent op de menselijke gezondheid, aangezien deze oersnelwandelaar al zo'n twee millennia meedraait. Het is minder duidelijk waarom het de beschaafde mens weinig minder dan deze twee millennia gekost heeft om zich daarvan bewust te worden, en in 's mans voetsporen te treden. Kort na de vliegende start van Zacharias was er wel een begin van navolging, toen de Romeinen de aan kruisiging voorafgaande processie probeerden efficiënter en dus sneller te maken. Ene Jezus van Nazareth kreeg in 33 na C. een medaille voor zijn onovertroffen inspanning: hij was (en bleef) de enige kandidaat die bij het afleggen van het parcours gevangenis-executieterrein onder de minuut bleef, zonder één keer zijn kruis los te laten of te gaan rennen. Deze paasmedaille is nog steeds te zien in het Romeins Museum te Jeruzalem, waar trouwens ook de eerste steen van de tempel van Salomon kan bewonderd worden. Bij de verwoesting van de tempel kwam de laatste steen boven, en logischerwijze was dat dan ook die steen die Salomon zelf bij de eerstesteenlegging plechtig geplaatst had. De uitdrukking "De laatsten zullen de eersten zijn" dateert uit die periode. Daarna zwakte de belangstelling weer af, en pas na de Eerste Wereldoorlog begonnen zich hier en daar sportievelingen met deze discipline bezig te houden. Hoewel deze bezigheid intussen zelfs tot de Olympische sporten gerekend wordt, blijft de belangstelling eerder ondermaats.

Nationale stijlen

De Eerste Wereldoorlog was een internationaal gebeuren, wat vermoedelijk mee bijdroeg tot het ontstaan van nationale snelwandelstijlen. Heden ten dage vindt men de discipline terug over heel de wereld, en daarbuiten. Per land moge de belangstelling nog steeds gering blijven, alles bijeengeteld levert het aantal deelnemers toch een bevredigende aanblik, al zijn het vooral de stijlverschillen die het publiek aanspreken. Een internationale snelwandelwedstrijd is een kleurrijk en verscheiden evenement, en van de meest in het oog springende stijlen volgt nu een overzicht.

Amerikaanse stijl

In de Verenigde Staten wint het snelwandelen aan belangstelling, en worden zelfs regionale stijlen onderscheiden, die ook aantonen dat zelfs in een op cultureel gebied zwaar misdeeld land nog culturele verschillen kunnen optreden. Het wetenschappelijk onderzoek van dit fenomeen is nog maar pas op gang aan het komen, zodat we hier maar een beperkt aantal gevallen kunnen toelichten. De Universiteit van Harvard was zo vriendelijk ons enig beeldmateriaal ter beschikking te stellen, waarvoor dank.

Texas

Bij de Texas-stijl wordt de nadruk gelegd op het wekken van mannelijke belangstelling voor het voortzetten van het geslacht, ondanks de benarde situatie des lands. Het snelwandelen wordt er dan ook uitsluitend door schaars doch (naar plaatselijke normen) stijlvol geklede en vruchtbare jongedames beoefend. De lokale religieuzen staan dan klaar om aan de finish meteen de huwelijksformaliteiten te vervullen en de nodige uitzonderingen op verwantschapsbeperkingen toe te kennen, zodat er meteen met de kweek kan begonnen worden.

Florida

In Florida legt men de nadruk op lange-afstandssnelwandelen, een variant die bijzondere eisen stelt aan het lichaam van de deelnemer. Deze moet over de nodige maag-, darm- en blaasinhoud beschikken om grote hoeveelheden voedsel met zich mee te kunnen nemen en te kunnen verwerken, zonder de heilzame sportieve activiteit te moeten onderbreken. "Zacharias stopte ook nooit!", aldus de verantwoordelijken aldaar. Men ziet in Florida dan ook uitsluitend indrukwekkend weldoorvoede, omvangrijke kandidaten aantreden, en hen te zien snelwandelen is een hele ervaring.

Ierse stijl

Aangezien in Ierland meer paarden dan mensen wonen, is het normaal dat de belangstelling voor het snelwandelen het grootst is bij de viervoeters. De regels blijven dezelfde, en deze dappere sportievelingen presteren bovendien even goed bij nat als bij droog weer, wat in dat land meegenomen is. Helaas is de Ierse regering er nog niet in geslaagd om hun viervoetige variant te laten erkennen door het IOC, zodat zij ook in Peking niet konden aantreden. Indien ook Londen aan hen voorbijgaat, zou de Ierse Renjerot Actie wel eens naar de wapens kunnen grijpen, en Bin Laden het allure van een kwajongen geven. Duimen voor de hoeven dus, voor de lieve vrede.

Engelse stijl

Hoewel snelwandelen in Engeland niet populairder is dan in andere landen, zijn de Engelse snelwandelaars buiten hun land graag geziene gasten. Hun techniek is bijzonder weinig efficiënt, maar heeft een groot entertainmentgehalte. De talloze schijnbewegingen en traditionele klederdracht zijn daar niet vreemd aan, en terwijl zij steevast buiten de tijd arriveren, kapen zij telkens weer de publieksprijs weg. In Britse conservatieve kringen is men echter niet te spreken over wat men daar een slag in aangezicht van de Engelse waardigheid vindt. Of iets in die aard. Zelfs de meer progressieve Engelsen laten, hoe gering in aantal ze ook mogen zijn, afkeurende geluiden horen wanneer het op deze sporttak aankomt, en het regent de laatste tijd klachten bij de koningin, die zelf beweert "daar niet te kunnen om lachen". Of iets van die orde. De meeste Engelse snelwandelaars zijn trouwens al geëmigreerd naar Wallonië, waar zij wat leven brengen in het droeve landschap van kreupelhout, pijnbomen, treurwilgen en terrils.

Buitenaardse stijlen

Hoe weinig interesse de gemiddelde aardbewoner ook moge tonen voor het snelwandelen, des te meer aandacht wordt eraan besteed buiten onze dampkring. Zo wordt op Venus al enige decennia lang snelwandelactiviteit waargenomen. De beroemde stokmannetjes van Venus hebben al talloze aardse grafische kunstenaars en animators geïnspireerd, maar hun snelwandelroutes en dito routines hebben de aardse wetenschappers nog steeds steeds geen patroon gevonden. Zij hebben wél gemerkt dat de stokmannetjes , bij zonnig Venusweer het meest actief zijn. We hebben het beter getroffen met de planeet Mars: tot voor kort werd deze planeet, die van nature niet om haar eigen as draait, aan één zijde door de zon geblakerd, terwijl men aan de andere kant bevroor. Geen wonder dat men van hieruit geen Marsbewoners kon waarnemen: ze woonden ondergronds! Van daaruit bespiedden ze wél de aarde, tot één hunner door zijn sterrenkijkertje een snelwandelclub in het oog kreeg, en op een lumineus idee kwam. Sindsdien draait de planeet om haar eigen as, een beweging die veroorzaakt wordt door een planeetomsluitende gordel van snelwandelaars, die als blijk van erkenning andere kleuren mogen dragen dan het traditionele groen. Nu kunnen we ook waarnemen hoe de oppervlakte van deze planeet stilaan bevolkt en bebouwd wordt.

Nadelen

Na uw interesse te hebben gewekt voor dit fenomeen, voelen wij het als onze plicht om u te waarschuwen voor de nadelen die aan deze activiteit verbonden zijn. Een gewaarschuwd man is er twee waard, een Oncyclopedist dus vier.

Heupwerk

Snelwandelen vergt veel van de heupen, wat wellicht verklaart waarom de ontwikkeling en bloei van deze sport parallel loopt met die op het domein van kunstgewrichten. Het is al lang geen geheim meer dat de snelwandelwereldkampioenen van de laatste vijftien jaar allen hun medailles op kunstheupen hebben behaald. De enige uitzondering tot nu toe wordt gevormd door de vrouwelijke Afrikaanse snelwandelaressen, die van nature over een bijzonder performant heupwerk beschikken. Hun dominantie begint echter te tanen, en vanuit dit exotische continent gaan dan ook stemmen op tegen de huidige gang van zaken, en voor het creëren van een apart "puur natuur" circuit.

Vervoeging

Het woord "snelwandelen" heeft van bij zijn ontstaan, zo'n tweeduizend jaar terug, voor problemen gezorgd bij taalkundigen en onderwijzers. Nog vóór het einde van de eerste eeuw na C. waren er drie elkaar vijandig gezinde stromingen, die elkaar nog steeds het leven zuur maken, en voortdurend twisten over de vervoeging van het woord.

Splitsers

De oudste stroming, dat wil zeggen de eerste groep die zich organiseerde, een voorzitter koos en naamkaartjes liet drukken, was die van de "Splitsers". Zij vonden het perfect normaal dat het woord vervoegd werd zoals het uit de nacht der tijden stammende "wandelen", met het woordje "snel" er als bijwoordje achter. Los ervan, zoals dat sinds mensenheugenis de gewoonte was geweest. Een Splitser twijfelt niet, en wandelt snel, toch wanneer hij zich met snelwandelen ophoudt.

Plakkers

Een iets recentere stroming is die van de "Plakkers", vooral omdat zij het niet eens konden worden over de keuze van een voorzitter, en de drukker het te druk had met het drukken van de naamkaartjes van de Splitsers. Zij beweerden bij hoog en bij laag dat het woord aaneen moest blijven, wat er ook gebeurde. Zij vonden ook dat er een duidelijk onderscheid moest gemaakt worden tussen "snelwandelen" en "snel wandelen". Een door een opkomend onweer verontruste en dus gehaaste wandelaar komt niet noodzakelijk in aanmerking voor een deelname aan een snelwandelwedstrijd, en heeft daar waarschijnlijk ook geen zin in. Een Plakker twijfelt dus evenmin, en snelwandelt, tenzij hij niks opheeft met snelwandelen, en met het oog op het nakend thee-uurtje een "tandje bijsteekt" en dus snel wandelt.

Snelwandelen dient vanaf prille leeftijd aangevat te worden.

Integralen

De jongste stroming, die nooit de moeite genomen heeft om haar leden te voorzien van naamkaartjes, en het evenmin nodig vond om naar een voorzitter uit te kijken, is die van de "Integralen". Zij hebben het woord altijd met rust gelaten, en veranderen er geen letter aan. Zij vervoegen het gewoon niet, en daarmee uit. Een Integraal, hoe sportief ook, wandelt niet snel (tenzij hij het thee-uurtje in droge toestand wil halen, want dat onweer zal duidelijk niet van de poes zijn), en evenmin snelwandelt hij: hooguit houdt hij zich bezig met snelwandelen, zolang hij het woord maar in zijn geheel kan laten.

Kleiduiven

"Kleiduiven" is niet de naam van een stroming, maar die van de enige Olympische discipline die bizarder is dan snelwandelen. Dat zou het dubbel vermelden (zie introductie) niet waard zijn, ware het niet dat deze sport dezelfde taalkundige eigenaardigheid vertoont als het snelwandelen, en ook het taalonderwijs in kampen verdeelt. De een schiet kleiduif, de ander kleiduifschiet, en nóg een ander doet aan kleiduifschieten. Echter, dit woord biedt een terrein van verzoening, een soort niemandsland: allen zijn in hun nopjes met een goed kleiduifschot. Of hoe wapens mensen tot elkaar brengen.

Starten en stoppen

Het starten en stoppen van een snelwandelaar is geen sinecure. De start vereist externe medewerking, omdat de stapcyclus een ingewikkelde heupbeweging inhoudt. De eerste snelwandelaar stak van wal met behulp van de hypnotiserende stem van een mysterieuze vreemdeling, de mysterieuze vreemdeling zelf werd op gang gebracht door een Romeins zweepje. De techniek is sindsdien geëvolueerd, en zodanig verfijnd dat men er nu al in slaagt om een snelwandelaar te starten met een goed berekende duw in de rug. Het stoppen is moeilijker, en de duidelijkste illustratie hiervan is Zacharias Bohlwinkel zélf, die nog altijd de rem niet gevonden heeft. De medaillewinnaar van 33 na C. vond instinctief de rem op twee cm. van de punt van een Romeinse lans, en was maar wát blij dat hij niet als saté om het leven kwam. Tegenwoordig stopt men snelwandelaars door ze naar een rollenbank te leiden, ze daar af te plukken, ze op hun rug te leggen en ze dan te chloroformeren.

Zie ook

• Nordic walking

Notenbalk

Notenbalk

Aan de schandpaal genageld!	Vastgenagelde versie: 19 oktober 2008
Dit artikel is een verschrikking! Daarom is het vastgenageld aan de schandpaal zodat iedereen er rotte groenten tegenaan kan gooien.